به طور ایده آل، داروی گیاهی که به عنوان جانشین HRT برای درمان مشکلات یائسگی مورد استفاده قرار می‌گیرد باید فاقد اثرات استروژنی روی بافت پستان و رحم اما دارای اثرات مفیدی روی علائم یائسگی و استخوان‌ها باشد. داروی استرورست شرکت ادیب اکسیر حاوی بلک کوهوش، پنج انگشت و سویا است.

بلک کوهوش گیاهی پرکاربرد در کاهش علائم یائسگی است. این گیاه دارای ترکیبات فعالی مانند تری ترپن گلیکوزیدهای آستئین، اسیدهای چرب، رزین، کافئیک اسید، ایزوفرولیک اسید و ایزوفلاون بوده و بر اساس نتایج برخی از مطالعات، این گیاه نقش گیرنده های استروژنی را شبیه سازی می نماید. پس از سنجش اثر مستقیم بلک کوهوش بر روی وزن رحم حیوانات و عدم مشاهده تغییر، عقاید در مورد بلک کوهوش تغییر کرده و اکنون بسیاری از محققان معتقداند که مکانیسم عمل این گیاه در مغز مشابه سروتونین است. مطالعات بسیاری نشان داده اند که گیاه بلک کوهوش در کپسول استرورست، به خصوص تری ترپن گلیکوزیدهای آن میزان گردش LH در بدن را کاهش داده و از این طریق نیز به کاهش علائم یائسگی کمک می نمایند. به علاوه، این گیاه ماهیتی مشابه نوروترانسمیترها داشته و اثرات دوپامینرژیک، نورآدرنرژیک، سروتونینرژیک و گاباارژیک آن شناسایی شده است. این اثرات نه تنها با پرولاکتین مقابله کرده و باعث بهبود تمایلات جنسی می شود، بلکه گنجایش مواد معدنی استخوان را نیز به وسیله افزایش فعالیت استئوبلاستی افزایش داده و از پوکی استخوان جلوگیری می نماید. گیاه سویا  موجود در استرورست سرشار از ایزوفلاون (گروهی از فیتواستروژن ها) بوده و از مهم ترین آن ها می توان به ژنیستئین، دیادزئین و گلایستین اشاره کرد. لازم به ذکر است گیرنده های استروژن علاوه بر  بافت های تولید مثل، در بافت های قلب، مغز، کبد و استخوان وجود دارند. فیتواستروژن های سویا به رسپتورهای استروژنی به خصوص رسپتورهای بتا متصل می شوند. به عبارت دیگر، اثرات استروژنی را در برخی بافت ها تقلید می کنند و در برخی دیگر اثر آنتی استروژنی دارند. تقلید اثر استروژنیک سویای موجود در کپسول استرورست در بافت های مذکور، سبب بهبود چربی چربی خون، افزایش دانسیته استخوان و بهبود بیماری های قلبی و عروقی گشته و همچنین باعث نگهداری کلسیم در استخوان و حفظ تراکم آن می گردد. از طرف دیگر اثرات آنتی استروژنیک آن در بافت های تولید مثل باعث پیشگیری از سرطان پستان، رحم و پروستات می شود. پنج انگشت به عنوان یکی از مواد موثره کپسول استرورست دارای ترکیبات فعال با ساختاری مشابه استروژن بوده که با اتصال به گیرنده های D2 دوپامین، خواص دوپامینرژیک را شبیه سازی می نماید. مطالعات متعددی نشان می دهند گیاه پنج انگشت حاوی ترکیبات استروژنی نبوده و به صورت مستقیم روی تخمدان ها تاثیر نمی گذارد.

اصلی ترین علائم یائسگی

اصلی ترین علائم یائسگی عبارتند از:

• عادت ماهیانه نامنظم
• احساس گرگرفتگی
• کاهش میزان میل جنسی
• افزایش وزن خصوصا در ناحیه شکمی
• کوچک شدن سینه ها
• ریزش مو
• خشکی پوست
• خشکی دستگاه تناسلی
• ایجاد تغییرات در رحم و تخمدان ها
• احساس بی خوابی

کاهش هورمون ها در یائسگی

هورمون های استروژن و پروژسترون هورمون هایی هستند که قاعدگی را تنظیم می کنند و کمبود آن ها موجب کاهش میزان باروری می شود. شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز به عنوان درمان هایی که می توانند باعث ایجاد یائسگی و ناباروری شوند عوارض مشابه یائسگی ایجاد می نمایند. از سوی دیگر، هیسترکتومی که نوعی جراحی برداشت رحم است، و تنها تخمدان در بدن فرد باقی می ماند، می تواند سبب بروز علائم یائسگی گردد.

درمان یائسگی چگونه است؟

درمان یائسگی به درمان پزشکی نیاز ندارد. درمان ­ها بر کاهش نشانه­ ها و علائم و مدیریت یا جلوگیری از ناراحتی ­های مزمنی تمرکز می­ کند که با افزایش سن رخ می ­دهند. درمان هورمونی (استروژن درمانی) موثرترین گزینه­ درمانی شیمیایی برای تسکین گرگرفتگی های یائسگی است. پزشک با توجه به سابقه­ پزشکی فردی و خانوادگی شما، ممکن است پایین ترین دوز استروژن و کوتاه ترین دوره زمانی لازم برای تسکین علائم برای شما را توصیه کند. در صورتی که عمل برداشت رحم انجام نداده باشید، علاوه بر استروژن به پروژسترون نیز نیاز دارید. استروژن به جلوگیری از پوکی استخوان نیز کمک می­ نماید. استفاده­ طولانی مدت از درمان هورمونی می تواند خطر ابتلا به بیماری­های قلبی عروقی و سرطان پستان را بالا ببرد. اما شواهد نشان داده است که شروع مصرف هورمون ­ها در دوران یائسگی، برای برخی از زنان مفید است.

استروژن واژینال برای تسکین خشکی واژن که در آن می توان با استفاده از کرم های واژینال، قرص یا حلقه، استروژن را به طور مستقیم از طریق واژن مصرف کرد. این درمان مقدار کمی استروژن آزاد می کند که جذب بافت­ های واژن می­شود. این درمان می تواند به کاهش خشکی واژن، ناراحتی در حین نزدیکی و برخی از علائم ادراری کمک کند.  تاثیر گاباپنتین در درمان تشنج ثابت شده است اما شواهد نشان داده است که استفاده از آن به کاهش گرگرفتگی نیز کمک می ­کند. این دارو برای زنانی که نمی ­توانند از استروژن استفاده کنند یا گرگرفتگی ­های شبانه دارند، مفید است.

پیش از مراجعه به پزشک

علائم خود را کنترل کنید. برای مثال، فهرستی از تعداد گرگرفتگی­ های روزانه یا هفتگی خود تهیه کنید و شدت آنها را یادداشت کنید. فهرستی از داروها، گیاهان دارویی و مکمل ­های دارویی مصرفی خود تهیه کنید، دوزها و دفعات مصرف خود را نیز یادداشت کنید. در صورت امکان، از یکی از اعضای خانواده یا دوست نزدیک خود بخواهید که همراه شما بیاید. ممکن است در ملاقات با پزشک اطلاعات زیادی در اختیار شما قرار داده شود که به یاد آوردن همه­ ی آنها سخت باشد. دفتر یادداشت با خود داشته باشید. از آن برای یادداشت اطلاعاتی که در طول ملاقات با پزشک دریافت می کنید، استفاده کنید. فهرستی از سوالات را برای پرسیدن از پزشک آماده کنید. ابتدا مهم­ترین سوالات خود را یادداشت کنید.

برخی از سوال های اصلی عبارتند از :

• آزمایشات مناسب برای درمان یائسگی چیست؟
• چه درمان­ هایی برای به حداقل رساندن علائم من موجود است؟
• آیا می­ توانم کاری برای کاهش علائم انجام دهم؟
• برای حفظ سلامتی­ ام، چه نکاتی را باید رعایت کنم؟
• آیا درمان­ های جایگزینی برایم وجود دارد؟